tempel van Kom Ombo.
De godin Sachmet (of Sechmet) is de dochter van de zonnegod Ra. Ze is de belichaming van de meer agressieve kanten van anders vredelievende godinnen zoals Isis, Hathor, Moet en Bastet. Haar naam betekent ‘de Machtige’. Ze werd gezien als de godin van oorlog en vernieling en meer agressieve aspecten.
Volgens de mythe viel ze de mensheid aan nadat die in opstand was gekomen tegen haar vader Ra. Ze was echter zo woest dat haar vader bang was dat er niets meer van de mensheid over zou blijven.
Ra voerde zijn dochter Sachmet dronken om haar te stoppen. Ook stelde hij één dag in het jaar in als de dag waarop er veel drank moest worden gebrouwen. Daarmee zou de mensheid de godin tevreden kunnen houden.
Omdat de oude Egyptenaren geloofden dat de godin Sachmet vuur ademde, waren er vele koningen die haar als hun beschermgodin beschouwden op het slagveld. Zij werd zelfs het symbool van hun eigen koninklijke macht. Sachmet zou tegelijkertijd de koning tegen onheil beschermen.
Sachmet wordt meestal afgebeeld in de gedaante van een leeuwin, of als vrouw met het hoofd van een leeuwin. De bekendste voorstellingen van haar zijn de levensgrote beelden die in de tempel van Moet zijn gevonden. Ze zijn daar door Amenhotep III geplaatst omdat hij de godin om een betere gezondheid verzocht. Hier komt haar geneeskrachtige kant naar voren. Ze verschijnt wel als leeuwin, maar is daar tevens de meer vredelievende godin Moet, de echtgenote van de oppergod Amon.
Sachmet draagt vaak een lange pruik en meestal ook de zonneschijf op haar hoofd, waarmee duidelijk wordt gemaakt dat ze een dochter van de zon is. Ze draagt dikwijls een lange nauwsluitende jurk, die in schilderingen vaak rood is gekleurd. Één van haar titels is namelijk ‘Meesteres van het Rode Linnen’, wat symbool staat voor haar afkomst uit Neder-Egypte, maar ook voor haar oorlogszuchtige karakter.
Sachmet behoort tot de Memfitische triade waar ze de vrouw is van Ptah en de moeder van hun kind Nefertem. De belangrijkste tempel voor Sachmet stond in Memfis. Daarnaast bezat ze tempels door het hele land. Al vanaf de 5de dynastie werd ze vereerd in haar tempel in Aboesir en zelfs tot in de Grieks-Romeinse periode zijn er reliëfvoorstellingen van haar gevonden in verscheidene tempels.
Omdat ze ook met andere godinnen werd geassocieerd, nam haar verering verder toe. In Kom el-Hisn, in de westelijke Delta, bevindt zich een specifieke tempel voor de gecombineerde godin Sachmet-Hathor.
Haar priesters speelden een belangrijke rol in het tevreden stellen van de agressieve kant van Sachmet. Maar er waren ook veel spreuken en gebeden die konden worden uitgesproken voor zieken waarbij de godin te hulp werd gevraagd. Het ‘kalmeren van Sachmet’ was een ritueel dat door haar priesters werd uitgevoerd als er epidemieën waren. De ‘Zeven Pijlen van Sachmet’ werden zeer gevreesd omdat ze ongeluk zouden brengen en dus waren er vele spreuken om dat te voorkomen.
Een speciale spreuk genaamd ‘Het boek van de Laatste dag van het Jaar’ werd uitgesproken over een stukje stof dat vervolgens opgerold als hanger aan een ketting rond de nek werd gedragen tijdens de laatste dagen van het jaar. Op nieuwjaarsdag gaven de Egyptenaren elkaar vaak kleine cadeautjes in de vorm van amuletten van Sachmet of Bastet in de hoop deze godinnen te kalmeren. Sachmet neemt de vorm van Bastet aan als ze kalm en rustig is.
MvK
Bronnen:
– Egyptian Mythology – P. Hamlyn
– The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt – R. Wilkinson
– Egyptian Mythology – A. Gros de Beler
– Foto Tempel van Kom Ombo – Mariëlle van Kampen