De tempel van Monthoe in Medamoed – Ptolemaeën Tijd tot en met Romeinse Tijd

In de Ptolemaeën Tijd is de gehele tempel van Monthoe in Medamoed vervangen door een nieuwe tempel. In tegenstelling tot de tempel uit het Middenrijk die meer noord-zuid gericht was, lag de nieuwe tempel oost-west gericht. Ongeveer 150 meter ten westen van de ingang liggen de restanten van een aanlegsteiger.

In de oudheid was het complex via een kanaal verbonden met de tempel van Monthoe op het tempelcomplex van Karnak. Vanaf de aanlegsteiger voerde een sfinxenallee naar de omheiningsmuur en de toegangspoort. Van deze poort wordt gezegd dat deze is gebouwd door keizer Tiberius (14 – 37 n.Chr.). Vlakbij deze toegangspoort is echter een herdenkingsstèle gevonden. De tekst hierop vertelt over de eerdere bouw van de tichelstenen omheiningsmuur en kan gedateerd worden ten tijde van de Romeinse keizer Augustus (27 v.Chr. – 14 n.Chr.).

De afmetingen van de muur die op de stèle worden vermeld, komen vrijwel overeen met de huidige afmetingen. Het lijkt dus waarschijnlijk dat keizer Tiberius de toegangspoort niet heeft gebouwd, maar alleen gedecoreerd. Op de stèle wordt het de ‘poort van de rechtspraak’ genoemd. Mogelijk werden op deze plek diverse geschillen beslecht.

De façade van de tempel is bijzonder. De toegang tot de tempel wordt namelijk niet gevormd door een pyloon, maar door een drietal bootkapellen, kiosken genaamd, gebouwd door Ptolemaeus XII (80 – 58 v.Chr. en 55 – 51 v.Chr.). Van deze kiosken zijn slechts de onderste blokken, met prachtige reliëfs, bewaard gebleven. Bij elke ingang is een scène te zien van de farao die het paleis verlaat, voorafgegaan door vijf standaarden.

Een van deze scènes toont niet de koning maar een koningin. Waarschijnlijk gaat het hier om Cleopatra VII (51 – 30 v.Chr.). In de zuidelijke kiosk bevinden zich afbeeldingen van zangers, muzikanten en een dansende god Bes. Achter de drie kiosken is een hof met een altaar en een dubbele rij zuilen, in de Romeinse Tijd gedecoreerd door Antoninus Pius (138 – 161 n.Chr.).

De hof voert naar een oudere hypostyle hal van Ptolemaeus VIII Euergetes II (145 – 116 v.Chr.) waarvan nog slechts vijf zuilen met dekbalken resteren. Hierachter bevindt zich het eigenlijke heiligdom met twee voorvertrekken en een aantal zijvertrekken.

Achter de tempel lag een kleinere tempel voor de verering, de orakels en wellicht ook de huisvesting van de levende Boechis-stier, de heilige stier van Monthoe. Slechts kleine delen van de buitenmuur resteren, met aan de zuidzijde een aantal reliëfs van de koning die offers brengt aan de stier. Ten oosten van de tempel was een begraafplaats. Ten zuidwesten van de tempel ligt het heilige meer met daarnaast restanten van een kapel uit de Ptolemaeën Tijd.

Een poort van de tempel van Monthoe uit de Ptolemaeën Tijd is gereconstrueerd en tegenwoordig te zien in het Musée des Beaux-arts in Lyon. Aan de zuidkant van de tempel zijn veel interessante brokstukken uit diverse perioden gevonden, waaronder het onderstuk van een zitbeeld van Senwosret I uit de 12^de dynastie en een latei van Ramses III uit de 20^ste dynastie.

Echter lang niet alles wat hier ligt is oorspronkelijk afkomstig van dit tempelterrein. Er zijn ook blokken gevonden die zijn hergebruikt van tempels uit Thebe, zoals talatat-blokken van tempels van farao AmenhotepIV/Achnaton uit de 18^de dynastie.

LdJ

Lees ook: De tempel van Monthoe – Eerste Tussenperiode tot het Nieuwe Rijk

Bronnen:
– Ancient Egypt – B.J. Kemp
– Encyclopedia of the archaeology of ancient Egypt – K.A. Bard
– The Complete Temples of Ancient Egypt – R.H. Wilkinson
– Foto tempel van Monthoe vanaf de aanlegsteiger – Lida de Jong
– Foto’s reliëf van muzikanten en koning die offert aan de Boechis-stier – Petra Lether