De stad Baset (Boebastis) – de opgravingen

Restanten tempel van Bastet, Tell-Basta.
Restanten tempel van Bastet, Tell-Basta.

Al vanaf het Oude Rijk hebben de farao’s in de stad Baset gebouwd. Zowel farao Teti als Pepi I hebben in de 6de dynastie in de stad Baset hun ka-tempel gebouwd. Ook zijn de restanten gevonden van een paleis van Amenemhat III uit het Middenrijk. Hier zou hij zijn Sed-festival hebben gevierd.

De Zwitserse egyptoloog Edouard Naville (1844 – 1926) heeft de tempel van Bastet van 1887 – 1889 onderzocht. Hij bevestigde dat de beschrijvingen van Herodotus grotendeels overeenkwamen met zijn eigen bevindingen.

Tevens is op de archeologische site een jubileumkapel voor Amenhotep III aangetroffen.In de jaren vijftig heeft de Egyptische archeoloog Labib Habachi (1906 – 1984) in Boebastis opgravingen verricht. Daarbij werd duidelijk dat Boebastis een zeer belangrijke stad werd onder de Libische farao Sjesjonk I, de eerste farao van de 22ste dynastie. Ook de volgende koningen van deze dynastie eerden hun residentie met nieuwe bouwwerken. Zo bouwde farao Osorkon I een tempel voor de god Atoem.

Osorkon II en zijn vrouw Kamora, British Museum, Londen.
Osorkon II en zijn vrouw
Kamora,
British Museum, Londen.

Farao Osorkon II bouwde bij de ingang van de tempel een feestzaal ter ere van zijn Sed-festival. Hij decoreerde ook de monumentale granieten toegangspoort met scènes van zijn Sed-festival. Deze grijpen terug op scènes van het Sed-festival van Amenhotep III uit de 18de dynastie. Farao Osorkon III (23ste dynastie) bouwde een tempel gewijd aan de leeuwgod Mihos, de zoon van Bastet.

Ook in de Late Periode en in de Grieks-Romeinse Tijd was Baset nog een belangrijke stad waar farao’s bouwactiviteiten uitvoerden. Zo heeft Farao Nectanebo II uit de 30ste dynastie er een heiligdom gebouwd. Uit de Romeinse Tijd stamt een tempel voor de god Agathos Daimon.

In 1906 brachten lokale opgravingswerkzaamheden een bijzondere schat aan het licht van zilveren sieraden, zilveren bekers en een gouden beker in de vorm van een waterlelie met de cartouche van koningin Tawosret (19de dynastie). In datzelfde jaar werden vlakbij de eerste vindplaats nog meer gouden en zilveren voorwerpen gevonden waaronder twee armbanden van goud en lapis lazuli met de cartouches van Ramses II (19de dynastie). Deze objecten worden bewaard in het Egyptisch Museum in Caïro.

Vanaf het einde van de jaren zeventig is een gezamenlijk Duits-Egyptisch archeologisch team onafgebroken actief op de archeologische site van Boebastis, in het kader van het Tell-Basta-project. In 1992 werd een spectaculaire vondst gedaan, die bekend staat als ‘de nieuwe schat van Boebastis’.

De twee vazen, 
Archeologisch Museum, Zagazig.
De twee vazen,
Archeologisch Museum, Zagazig.

Vlakbij de tempel van Bastet werden twee vazen met daarin 139 sieraden gevonden. Het zijn vooral amuletten en sieraden van goud, zilver, halfedelstenen, glas en faience. De sieraden zijn heel gevarieerd en getuigen van waar vakmanschap. In hetzelfde jaar werd een beeld van bruinachtig kwartsiet gevonden van Nefer-ka. Hij was een priester van de leeuwgodin Sachmet ten tijde van Amenhotep III (18de dynastie).

Vanwege het verfijnde beeldhouwwerk en de goede staat van het beeld behoort het tot een van de belangrijkste vondsten van het Tell-Basta Project. In 1997 werd een bijzonder beeld gevonden van een zittende vrouw die drie meisjes en een jongen vasthoudt. Het 94 centimeter hoge kalkstenen beeld is ingelegd met ivoor, obsidiaan en kornalijn. Het dateert waarschijnlijk uit de 18de dynastie.

In 2002 is in de tempel van Bastet een elf meter hoog roze granieten beeld gevonden van een staande vrouw. Het is mogelijk Meritamon, de dochter en koninklijke echtgenote van Ramses II. Het beeld lijkt namelijk sterk op het standbeeld van Meritamon uit Achmim. Twee jaar later werd een fragment ontdekt van een stèle met een decreet van Ptolemaeus III, opgesteld in hiërogliefen, Grieks en demotisch.

Bij recente opgravingen is het graf van Joeti, een vizier uit de 19de dynastie ontdekt. Ook de graven van twee onderkoningen van Koesj, een vader en een zoon beide met de naam Hori uit de 19de en 20ste dynastie werden ontdekt. Veel van de voorwerpen die de afgelopen decennia zijn ontdekt, worden tegenwoordig tentoongesteld in het Archeologisch Museum van de Universiteit van Zagazig, Egypte.

JR

Lees ook: De stad Baset (Boebastis) en de tempel van Bastet

Bronnen:
– Chronicle of the Pharaohs – P. Clayton
– The Complete Temples of Ancient Egypt – R. Wilkinson
– The Illustrated dictionary of Ancient Egypt – I. Shaw en P. Nicholson
– De geheimen van het oude Egypte – L. Oakes en L. Gahlin
– Publicaties van het Archeologisch Museum van de Universiteit van Zagazig