Amenhotep I

Amenhotep I, British Museum, Londen.
Amenhotep I,
British Museum, Londen.

Farao Amenhotep I was de tweede vorst van de 18de dynastie volgens de Koningslijst. Hij was de zoon van farao Ahmose I en koningin Ahmes-Nefertari. Bij het overlijden van zijn vader was hij nog te jong om het land zelfstandig te regeren. Daarom trad zijn moeder op als regentes.

Amenhotep I trouwde met zijn zus Meritamon. Zij wordt vanaf het 8ste regeringsjaar ‘de grote koninklijke echtgenote’ genoemd. Waarschijnlijk is dit het moment waarop hij de volwassen leeftijd van zestien jaar had bereikt. Het is onbekend of Amenhotep I en Meritamon kinderen hebben gekregen. Een prins, Ahmose-Sipairi, wordt op een aantal stèles geassocieerd met Amenhotep I en zou wellicht een zoon zijn geweest.

Een kind met de naam Amenemhat was mogelijk een andere zoon. Zijn herbegraven mummie werd in 1919 in de omgeving van Deir el-Bahri gevonden door een expeditie van het Amerikaanse Metropolitan Museum. De mummiekist, afkomstig uit de 20ste dynastie, was beschreven met de titel ‘koning’. Dit was waarschijnlijk een fout van de priesters uit de 21ste dynastie, die de mummie hadden herbegraven. De mummie van de jongen droeg een houten pectoraal met daarop de naam van Amenhotep I. Op basis hiervan wordt verondersteld dat het zou gaan om een zoon van hem. Geen van deze mogelijke zonen leefde lang genoeg om hun vader op te volgen.

In het 7de en 8ste regeringsjaar trok Amenhotep I ten strijde in Nubië. Het doel van de campagne was het opnieuw vestigen van de Egyptische heerschappij over het gebied ten zuiden van het eerste Nijlcataract (stroomversnelling). Om ervoor te zorgen dat de Nubiërs onderworpen zouden blijven, plaatste hij de hele regio onder de controle van een Egyptische gouverneur. Deze zeer machtige functie zou later bekend komen te staan als ‘koningszoon van Koesj’.

Nog tijdens zijn verblijf in Nubië kreeg Amenhotep I het nieuws dat er problemen waren aan de noordelijke grens. Libische stammen vielen de delta binnen om zich te goed te doen aan de rijkdommen van het gebied.

Amenhotep I en Ahmes-Nefertari,
fragment stèle, Brooklyn Museum, New York.
Amenhotep I en Ahmes-Nefertari,
fragment stèle,
Brooklyn Museum, New York.

In zijn graf in El-Kab vertelde de veteraan Ahmose, zoon van Ibana, hoe hij op wonderbaarlijke wijze samen met de koning in korte tijd de reis van ongeveer 320 kilometer naar het noorden wist te maken: ‘Ik bracht Zijne majesteit in twee dagen naar Egypte vanuit de bovenste bron.’
Hiermee bedoelde hij waarschijnlijk het tweede cataract.

Er zijn geen officiële bronnen van de gevechten met de Libiërs bekend. Wel meldde de veteraan Ahmose-pen-Nechbet in zijn graf in El-Kab dat hij in het noorden twee Libiërs wist te doden. Na het oplossen van deze problemen richtte Amenhotep I zich op West-Azië. Zijn leger trok waarschijnlijk op tot aan de rivier de Eufraat.

Amenhotep I was de eerste koning die een groep werklieden aanstelde voor de bouw van zijn graf. Zijn opvolger Thoetmoses I stichtte het dorp Deir el-Medina, maar Amenhotep I en zijn moeder Ahmes-Nefertari werden gezien als de patroonheiligen van het dorp. Zeven keer per jaar werd, tijdens een festival, zijn cultusbeeld in processie door de straten van het dorp gevoerd. Tijdens deze ceremonie fungeerde het beeld als een orakel voor de bewoners van Deir el-Medina. Vragen aan de vergoddelijkte koning werden op ostraka (potscherven) geschreven. Het beeld gaf antwoord door wel of niet heen en weer te bewegen.

Het is onbekend waar het graf van Amenhotep I zich bevindt. Howard Carter en Lord Carnarvon ontdekten in 1914 in de omgeving van Dra Aboe el-Naga een geplunderd en uitgebrand graf. Zij identificeerden het als het dubbelgraf van Amenhotep I en Ahmes-Nefertari. Onweerlegbaar bewijs hiervoor hadden zij echter niet.

De mummie van Amenhotep I werd gevonden in de beroemde cachette DB 320 en bevindt zich tegenwoordig in het National Museum of Egyptian Civilization in Caïro.

PvG

Zie ook de koningskaart voor meer informatie over deze farao.

Bronnen:
– Imperial lives, vol. I the 18th dynasty through Thutmose IV – D. Forbes
– The Complete Royal Families of Ancient Egypt – A. Dodson en D. Hilton
– Chronicle of the Pharaohs – P.A. Clayton
– Ancient Records of Egypt vol. 2 – J.H. Breasted