Metropolitan Museum of Art,
New York.
Farao Amenmesse was de vijfde vorst van de 19de dynastie volgens de Koningslijst. Er heerst nogal wat onduidelijkheid over de troonopvolging aan het einde van de 19de dynastie. Van de regeerperiode van farao Merenptah is veel bekend, maar wie hem na zijn dood opvolgde is niet met zekerheid vast te stellen. Merenptahs directe troonopvolger zou zijn zoon Sethy-Merenptah (A) zijn, de latere farao Sethy II.
Sethy II en zijn echtgenote Tachat (mogelijk een dochter van Ramses II) hadden naar alle waarschijnlijkheid twee zonen: Sethy-Merenptah (B) en Amenmesse. Er is een aantal theorieën rondom de troonopvolging van Merenptah.
Een van de twee meest gangbare theorieën gaat ervan uit dat Amenmesse direct na het overlijden van farao Merenptah de troon besteeg. De directe troonopvolger Sethy II was toen al behoorlijk op leeftijd en zijn zoon Amenmesse greep de macht om te voorkomen dat zijn broer Sethy-Merenptah (B), de eigenlijke directe troonopvolger van Sethy II, de troon zou bestijgen.
Een tweede theorie gaat ervan uit dat Sethy II direct na de dood van zijn vader Merenptah op de troon kwam. Ergens tussen het 3de en 5de regeringsjaar van Sethy II zou Amenmesse de macht hebben gegrepen in het zuiden van Egypte. De omstandigheden rondom deze machtsovername zijn volledig onbekend. Wel is duidelijk dat Amenmesses macht niet verder reikte dan de Fajoem-oase. De macht in het gebied ten noorden daarvan, rond Memfis, de Delta en Piramesse is uitsluitend in handen geweest van Sethy II.
Dat Amenmesse daadwerkelijk over het zuiden van Egypte heeft geregeerd valt op te maken uit diverse inscripties en monumenten in Thebe en Nubië. Afbeeldingen in Amada, Aksja en Beit el-Wali in Nubië lijken erop te wijzen dat hij onder de naam ‘Messoey’ Koningszoon van Koesj was tijdens de regeerperiode van Merenptah.
Verder zijn er sjabties met deze naam teruggevonden in Wadi es-Seboea en Aniba. In de tempel van Karnak zijn diverse beelden van Amenmesse gevonden en de priester Roma-Roy was een trouwe aanhanger van hem. Inscripties met Amenmesses naam zijn teruggevonden in de tempel van Medinet Haboe, in een kapel in Deir el-Medina en op een stèle in Boehen.
Verder is er te zijner ere een kapel opgericht in Amada-west en heeft hij restauraties verricht aan de barkkapel in de tempel van Monthoe in El-Tod. Papyrus Salt 24 bevat een verslag van een rechtszaak tegen Paneb, een opzichter uit Deir el-Medina. Volgens dit verslag deed farao Amenmesse uitspraak in deze zaak.
British Museum, Londen.
Amenmesse heeft in totaal slechts vier jaar geregeerd. Daarna kwam Sethy II ‘weer’ aan de macht in zowel Opper- als Neder-Egypte. Er is niets bekend over de omstandigheden waaronder deze machtsovername kon plaatsvinden. Wel is duidelijk dat de herinneringen aan Amenmesses regeerperiode doelbewust zijn uitgewist. Door het hele land werd de naam en beeltenis van Amenmesse opzettelijk beschadigd. Zijn onvoltooide graf (KV 10) werd van alle inscripties ontdaan, de beelden in de tempel van Karnak werden geüsurpeerd door Sethy II en de priester Roma-Roy werd zelfs uit zijn ambt gezet.
LdJ
Zie ook de koningskaart voor meer informatie over deze farao.
Bronnen:
– The complete royal families of Ancient Egypt – A. Dodson
– Monarchs of the Nile – A. Dodson
– A history of Ancient Egypt – N. Grimal