Als we uitgaan van het model van Hermann Thiersch, dan bestond de vuurtoren uit drie verdiepingen. De toren was gebouwd in kalksteen met versieringen van marmer en brons. Hij stond in het midden van een zuilenhof met zuilen van marmer en graniet.
De eerste verdieping was vierkant met veel ramen en ongeveer 300 kamers voor de brandstofvoorraden en woonvertrekken van arbeiders en bewakers. De verdieping werd afgedekt door een plateau met Tritons op de vier hoeken. Een Griekse inscriptie vermeldde de volgende tekst: “Sesostris van Cnidos, zoon van Dexiphanes, voor de Verlossergoden van zeelieden.” Met deze goden werden waarschijnlijk Castor en Pollux bedoeld. Maar er wordt gezinspeeld dat Ptolemaeus II de aanbidding van Ptolemaeus Soter en zijn echtgenote Berenice wilde stimuleren en dat het dus om beelden van dit echtpaar zou gaan.
Op de tweede achthoekige verdieping bevond zich een derde ronde verdieping. Deze werd bekroond door een lantaarn onder een koepel. Deze koepel werd gedragen door acht zuilen. Hier bovenop zou een zeven meter hoog standbeeld gestaan hebben van Poseidon, god van de zee.
Bibliothèque nationale de France,
département des Monnaies.
Binnen in het gebouw was een cisterne voor vers water. Tevens bevond zich hier een schacht met een primitief soort lift om brandstof bovenin het gebouw te krijgen. Andere bronnen spreken juist over een rondgaande trap. Via deze trap konden pakezels de brandstof naar boven dragen. Deze brandstof bestond waarschijnlijk uit hout voor vuur. Dit vuur werd gereflecteerd met behulp van spiegels of een grote lens.
Deze beschrijvingen zijn echter niet betrouwbaar. Ze zijn afkomstig van mensen die de vuurtoren pas bezochten toen het bovenste deel al was verwoest. Dat de vuurtoren verlicht zou zijn door middel van vuur onder een koepel is twijfelachtig. De hitte van het vuur onder de koepel zou het plafond ernstig beschadigen.
Bovendien is het ook maar de vraag of er dan bovenop deze hete koepel een standbeeld zou kunnen staan. Waarschijnlijker is dat het vuur op een open platform werd gestookt met standbeelden aan de basis van dit platform. Zeker is wel dat de vuurtoren zeer gedegen was geconstrueerd. Hij heeft vele stormen en vloedgolven doorstaan en werd pas verwoest na meerdere aardbevingen.
De bouw van de vuurtoren vond plaats tijdens de regeerperiodes van Ptolemaeus I en II in de Hellenistische Periode. In 796 n.Chr. sneuvelde de lantaarn. Volgens een legende zou de lantaarn vernietigd zijn door de keizer van Constantinopel. Om de concurrentie met Alexandrië tegen te gaan en om van de vuurtoren af te komen zou hij een verhaal de wereld in geholpen hebben dat er onder de vuurtoren een schat verborgen lag.
De toenmalige chalief gaf opdracht de vuurtoren neer te halen. Arabische werklui lieten tijdens de werkzaamheden de spiegel in zee vallen. Daarom werd besloten de toren tot op de onderste laag af te breken. Op dat moment realiseerde de chalief zich dat hij was bedrogen en stopte de sloop. Hij gaf opdracht de toren weer op te bouwen, maar helaas was de vernieling te groot dus in plaats van een nieuwe lantaarn werd er een moskee gebouwd.
Na de val van de lantaarn, werd het bovenste deel van de toren gerestaureerd door Sultan Ahmed Ibn Toeloen (835 – 884). Hij liet tevens een moskee met koepel op de top bouwen. In de jaren 950 en 956 begon de toren scheuren te vertonen en werd daarom verlaagd tot een hoogte van 22 meter. Na een aardbeving in het jaar 1261 stortte weer een gedeelte van de toren in. Sultan Salah el-Din (Saladin) restaureerde de toren in 1272 waarna het gebouw tot de 14de eeuw intact bleef.
Een grote aardbeving op 8 augustus 1303 zorgde voor enorme verwoestingen door het hele Mediterrane gebied. Een maritieme kaart in het klooster van Montpellier vermeldt deze datum samen met een notitie over tot de verwoesting van de vuurtoren.
De Marokkaanse reiziger Ibn Battoeta bezocht Alexandrië in 1329 en 1346. Tijdens zijn eerste bezoek kon hij nog een deel van de toren beklimmen om de vuurtoren te bereiken. Bij zijn tweede bezoek was dit niet meer mogelijk.
Het huidige Fort Qait Bey is gebouwd op de restanten van de vuurtoren. Het fort werd in 1480 gebouwd door Sultan Qait Bey ter verdediging tegen de Turken. In de toegangspoort zijn vijf grote blokken graniet hergebruikt. Het is een vierkant gebouw met een moskee in het midden. Door een bombardement van de Britse mediterrane vloot tijdens de Brits-Egyptische oorlog in 1882 werd het fort ernstig beschadigd. Inmiddels is het fort weer gerestaureerd door de Egyptische oudheidkundige dienst.
LdJ
Lees ook: De Pharos van Alexandrië
Bronnen:
– Alexandria Archeological Sites – Dr. H. Riad
– Alexandria Rediscovered – J.Y. Empereur
– Towards integrated management of Alexandria’s coastal heritage – UNESCO
– Underwater archaeological investigations of the ancient Pharos – J.Y. Empereur
– Foto’s Alexandrië – Lida de Jong