De piramide van Choefoe

De Grote Piramide van Choefoe, plateau van Gizeh
De Grote Piramide van Choefoe,
plateau van Gizeh, Caïro.

De piramide van Choefoe, ook wel de Grote Piramide genoemd, werd gebouwd door Choefoe. Hij was de zoon van Snofroe uit de 4de dynastie tijdens het Oude Rijk.

Deze piramide werd in de oudheid al als een wonder gezien. Er werden ongeveer 2,3 miljoen blokken kalksteen gebruikt om de ruim 147 meter hoge piramide te bouwen. Aan de noordzijde loopt een ingang schuin naar beneden. Deze komt uit in de oorspronkelijke ondergrondse grafkamer. Deze is kamer is nooit voltooid.

Vanaf de naar beneden lopende gang werd er een aftakking naar boven gemaakt, die leidt naar een tweede kamer. Deze ruimte wordt ten onrechte de ‘Koninginnekamer’ genoemd. Waarschijnlijk deed de ruimte dienst als een serdab voor een levensgroot ka-beeld van de koning. Hiervandaan leidt een acht meter hoge galerij verder omhoog naar de eigenlijke grafkamer.

De grafkamer is geheel bekleed met rood granieten platen en bevat nog de sarcofaag van Choefoe. Vlak boven de grafkamer liggen nog vijf moeilijk toegankelijke kamers met daarboven een soort zadeldak. Deze ruimtes zijn bedoeld om het gewicht van de daarboven liggende stenen beter te verdelen en daarmee instortingsgevaar te voorkomen. De noordzijde laat nu een enorm gat op de plaats van de oorspronkelijke ingang zien. Dit gat is ontstaan door schatgravers die met behulp van explosieven toegang tot het bouwwerk probeerden te krijgen.

Iets lager ligt de ingang die kalief El-Mamoen in de negende eeuw liet maken. Na een lange periode van graaf- en hakwerkzaamheden die geen goudschatten hadden opgeleverd, stopte El-Mamoen zijn zoektocht. Hij bevond zich slechts een paar meter van de gang die naar de grafkamer leidde. Zelfs al had hij deze gang ontdekt, dan had hij geen goud gevonden. De Grote Piramide werd namelijk al in de oudheid leeggeroofd.

Bij het piramidecomplex van Choefoe hoorden een dodentempel, een toegangsweg en een daltempel. Tegenwoordig is er bijna niets meer over van de dodentempel. De tempel was met zwart basalt bestraat en had kalkstenen muren met reliëfs.

Aan de oostelijke zijde van de piramide bevinden zich twee grote bootvormige putten, gebruikt voor de koninklijke boten. Ook staan hier drie koninginnepiramiden. De zuidelijkste is van koningin Henoetsen, een dochter van Snofroe en halfzuster van Choefoe. De middelste is van koningin Meritites en de noordelijke is van koningin Hetepheres, de moeder van Choefoe.

Het ivoren beeldje van Choefoe, Egyptisch museum, Caïro.
Het ivoren beeldje van Choefoe,
Egyptisch museum, Caïro.

In 1925 vonden archeologen een schacht met haar grafkamer, met daarin een sarcofaag en een aantal grafgiften. Over de middelste van de drie bijpiramides heeft Herodotus, een geschiedschrijver uit de klassieke oudheid, een verhaal opgetekend, dat niet zo’n positief beeld geeft van Choefoe: “De koning had niet genoeg middelen om aan voldoende stenen te komen voor de bouw van zijn piramide. Daarom liet hij zijn dochter als prostituee werken. De betaling geschiedde in de vorm van stenen. De prinses was zelf niet dom en liet in het geheim elke man die haar bezocht één steen extra betalen, waarmee zij haar eigen piramide wist te bouwen.”
Van de koning die de grootste piramide ooit bouwde, is maar één ivoren beeldje teruggevonden, slechts 6,5 cm hoog, dat zich in het museum van Caïro bevindt.

PvG

Bronnen:
– The Complete Pyramids – M. Lehner
– Mountains of the Pharaohs – Z. Hawass
– De Piramiden van Egypte – A. Siliotti