Teti was de eerste farao van de 6de dynastie. Hij volgde farao Oenas op, de laatste farao van de 5de dynastie. Een van zijn koninginnen was Ipoet, waarschijnlijk een dochter van Oenas. Een tweede vrouw was koningin Choeit. Beide vrouwen kregen een eigen piramide, noordwestelijk gelegen van die van Teti.
Hoge ambtenaren van Teti, die ook onder Oenas dienden, hebben hun mastaba’s ten noorden van de piramide van Teti. Een van deze ambtenaren, Kagemni, moet de bouw van drie piramidecomplexen hebben meegemaakt.
Teti bouwde zijn piramide in Noord-Sakkara ten zuiden van de koningsmastaba’s uit de 1ste dynastie en noordoostelijk van de piramide van Oeserkaf. Blijkbaar wilde Teti zijn piramide op de diagonale lijn bouwen die wordt gevormd door de piramiden van Sechemchet, Oenas, Djoser en Oeserkaf. Het piramidecomplex van Teti heeft veel schade geleden door steenhouwers. Zo zijn veel granietblokken en kalksteenplaten van en uit de piramide verwijderd waardoor de piramide inzakte tot een ronde heuvel.
De Oudegyptische naam van de piramide was ‘de plaatsen van de volharding van Teti’. Het bouwwerk bereikte oorspronkelijk een hoogte van 52,5 meter bij een hellingshoek van 53° 7‘48“, de lengtes van de zijden waren 78,5 meter. Teti volgde hiermee de prototypen uit het eind van de 5de dynastie. Ook zijn opvolgers, Pepi I, Merenra en Pepi II bouwden piramiden met vergelijkbare afmetingen.
De onderbouw van de piramide van Teti komt overeen met die van Oenas. De ingang, die zich op de begane grond bevindt, ligt in de noordwand en was voorzien van een kleine kapel. De dalende gang, bekleed met graniet, komt uit in een vestibule. Vanaf dit punt loopt een horizontale gang met drie valblokken naar het voorvertrek dat onder het centrale punt van de piramide ligt. Aan de westkant van het voorvertrek ligt de grafkamer, aan de oostkant een kamer met drie nissen.
Tegen de westmuur van de grafkamer staat de sarcofaag. Deze is vervaardigd uit basalt uit de Wadi Hammat en is voor het eerst voorzien van Piramideteksten. Gezien de afmetingen (2,78 x 1,31 m) moet deze al tijdens de bouw in de grafkamer zijn geplaatst.
De muren van de grafkamer, het voorvertrek en het laatste deel van de horizontale gang waren ook gedecoreerd met Piramideteksten. Hiermee volgt Teti wederom zijn voorganger farao Oenas, die als eerste deze teksten in zijn piramide liet aanbrengen. Steenhouwers hebben in de piramide van Teti echter veel van deze teksten verwoest. Franse archeologen onder leiding van Jean Leclant hebben de resterende teksten nauwkeurig gerestaureerd.
In de zuidwesthoek van het piramidecomplex van Teti ligt de satellietpiramide, waarvan weinig bewaard is gebleven. Bij de oostmuur van het complex lag de dodentempel. Deze is reeds in de Tweede Tussenperiode grotendeels door steenhouwers verwoest. Er zijn restanten aangetroffen van een rechthoekig albasten altaar waarop sporen van reliëfs waarneembaar zijn. Deze altaren zijn ook in fragmenten aangetroffen in de dodentempels van Oenas, Nyoeserra, Neferirkara en Sahoera.
De tempel had een grote binnenhof omringd door vierkante zuilen. De voorraadkamers aan beide zijden van het hof en voorhof werden bereikt via een smalle dwarsgang. Een albasten trap leidde naar de beeldenkamer met vijf nissen. Elke nis had een deur die bestond uit twee vleugels en een stijl uit graniet waarop de titels van de farao waren aangebracht. Via een voorhof en een voorvertrek werd de offerzaal betreden die een gewelfd plafond moet hebben gehad. In de westhoek heeft men een schijndeur aangetroffen die op een funderingsblok van kwartsiet rustte.
Het grondplan van de tempel wijst uit dat de indeling grotendeels standaard was. Alleen de ingang wijkt af omdat de processieweg mogelijk in zuidelijke richting werd verlegd om de piramide Lepsius XXIX (waarschijnlijk de piramide van Menkaoehor uit de 5de dynastie) te vermijden. De locatie van de daltempel en de piramidestad is tot op heden niet gevonden.
RR
Bezoek ook www.saqqara.nl
Bronnen:
– The Complete Pyramids – M. Lehner
– De Piramiden van Egypte – A. Siliotti
– Foto Piramideteksten – Petra Lether