Hatsjepsoet

Farao Hatsjepsoet was de vijfde vorst van de 18^de dynastie volgens de Koningslijst. Ze was de dochter van Thoetmoses I en koningin Ahmes B. Zij trad in het huwelijk met haar halfbroer Thoetmoses II. Uit hun huwelijk werd een dochter, Neferoera, geboren. Thoetmoses II stierf rond zijn 30^ste levensjaar. Zijn troonopvolger Thoetmoses III, een zoon bij een bijvrouw Isis, was nog te jong om zelfstandig over Egypte te heersen. Daarom werd Hatsjepsoet als regentes voor hem aangesteld.

Ervan overtuigd dat het de wil van haar overleden vader en de goden was, zette ze haar regentschap om in een co-regentschap met Thoetmoses III. Kort voor het 7^de regeringsjaar van Thoetmoses III liet ze zich bovendien tot farao uitroepen. Hatsjepsoet ging hiermee tegen de tradities in, maar er was geen sprake van echt overnemen van het koningschap van Thoetmoses III.

Belangrijke gebeurtenissen tijdens haar regering liet zij dateren naar zijn regeringsjaren. En Thoetmoses III werd op monumenten als gelijke van Hatsjepsoet afgebeeld. Al werd wel duidelijk gemaakt dat zij de belangrijkste van de twee was, door haar altijd als eerste af te beelden. Ook was de jonge koning aanwezig bij officiële en ceremoniële gebeurtenissen.

Dat Hatsjepsoet als farao kon optreden, had zij grotendeels te danken aan de steun van de machtige priesters van Amon-Ra. Zij gaven haar bewind goddelijke steun. Een andere belangrijke bondgenoot was Senenmoet. Hij was de opvoeder van haar dochter Neferoera, architect van haar dodentempelcomplex te Deir el-Bahri en een van haar belangrijkste adviseurs.

Er wordt gesuggereerd dat Hatsjepsoet en Senenmoet geliefden waren, maar doorslaggevend bewijs hiervoor is nooit gevonden. Tijdens haar regeerperiode heeft Hatsjepsoet de handelsbetrekkingen met de omringende landen verbeterd. De beroemdste handelsmissie die zij heeft georganiseerd, was een expeditie naar Poent. Deze expeditie, die op de muren van haar dodentempel in Deir el-Bahri is afgebeeld, moest verschillende goederen uit Poent halen. Wierook, mirre, goud, ebbenhout en ivoor werden naar Egypte gebracht. Ook werden dertig bomen met wortels en al naar Egypte vervoerd. Deze zijn rondom haar dodentempel te Deir el-Bahri herplant.

Hatsjepsoet liet in de tempel van Karnak de zevende pyloon (toegangspoort) bouwen. Daarnaast werden vier granieten obelisken opgericht. Twee ervan zijn volledig verdwenen. Van het overgebleven paar staat de noordelijke obelisk nog overeind. De zuidelijke obelisk is al in de oudheid omgevallen, het bovenste deel stond decennia lang gekanteld opgesteld nabij het heilige meer van de tempel, maar is in 2022 weer verticaal opgesteld, hoewel niet op de oorspronkelijke locatie.

Tevens liet Hatsjepsoet uit rood graniet een barkkapel bouwen. Deze werd tijdens de regering van Amenhotep III afgebroken en als vulmateriaal voor de derde pyloon gebruikt. Deze rode kapel is gerestaureerd en tegenwoordig te bezichtigen in het Openluchtmuseum van Karnak. Hatsjepsoet wordt vaak omschreven als de boze stiefmoeder die er alles aan deed om haar stiefzoon van de troon te houden. Daarom zou Thoetmoses III na haar dood opdracht hebben gegeven om haar naam en al haar afbeeldingen te laten uitwissen en haar beelden te beschadigen.

Archeologisch onderzoek heeft echter aangetoond dat het beschadigen van haar afbeeldingen pas vele jaren na het overlijden van de koningin heeft plaatsgevonden. Ook het feit dat Thoetmoses III tijdens haar regeerperiode een militaire carrière opbouwde, is in tegenspraak met haar negatieve imago. Een militaire loopbaan zou hem een machtig middel voor het veroveren van de troon in handen hebben gegeven: het leger.

Mogelijk vond de jonge koning het prima dat Hatsjepsoet de staatszaken regelde. Dan kon hij zich bezig houden met in zijn ogen aantrekkelijkere zaken, terwijl hij zich ondertussen wel voorbereidde op de uiteindelijke alleenheerschappij over Egypte. Het uitwissen van Hatsjepsoet uit de geschiedenis kan gebeurd zijn om deze voor de oude Egyptenaren ongewone gang van zaken te laten verdwijnen. Zo leek het of Thoetmoses III alleen had geheerst, zonder de invloed van een vrouw.

PvG

Zie ook de koningskaart voor meer informatie over deze farao.

Bronnen:
– The Complete Royal Families of Ancient Egypt – A. Dodson & D. Hilton
– Chronicle of the Pharaohs – P.A. Clayton
– Hatshepsut from queen to pharaoh – Metropolitan museum of Arts
– Hatshepsut – J. Tyldesley