In de oudheid werden orakels vaak geraadpleegd bij belangrijke beslissingen. Veel orakels bevonden zich vlakbij een natuurlijk fenomeen. In Siwa was het orakel dicht bij een waterbron, ‘de bron van de zon’ gelegen.
Waarzegsters vertolkten vaak de rol van de stem van het orakel. Men dacht namelijk dat waarzegsters door hun voorspellende gaven direct contact met de goden hadden. Orakels konden ook op andere manieren geraadpleegd worden, bijvoorbeeld tijdens processies van godenbeelden.
De godenbeelden werden gedragen op de schouders van priesters. Wanneer men het orakel een vraag stelde kon een godenbeeld antwoorden door naar voren te neigen voor een positief antwoord en naar achteren te neigen voor een negatief besluit. Mogelijk heeft dit ook in de Siwa oase plaatsgevonden. Er zijn namelijk restanten van een processieweg teruggevonden onderaan de heuvel waarop de tempel zich bevindt.
Waarschijnlijk hebben de Grieken in 637 v.Chr. kennisgenomen van het orakel tijdens de Griekse invasie van Cyrene (Libië). Vanaf dat moment werd het orakel van Amon in Siwa opgenomen in de Griekse godsdienst en later samengevoegd met de god Zeus. Volgens bronnen uit de oudheid had het orakel in eerste instantie de vorm van de kas van een ring, ingezet met edelstenen. Later zou het orakel de vorm krijgen van een ramskop, het symbool van de Egyptische god Amon.
Het orakel van Amon in de Siwa oase was dermate populair in het oude Griekenland dat een speciaal schip, de ‘Ammonia’, werd ingezet voor de overtochten naar de huidige havenstad Marsa Matroeh aan de noordkust van Egypte. De bezoekers trokken vanaf daar door de woestijn naar de Siwa oase. De macht van het orakel was zo groot dat tijdens de Late Periode de Perzische koning Kambises II in 525 v.Chr. besloot om een leger door de woestijn naar Siwa te sturen om het orakel te vernietigen. Het leger is tijdens de tocht verdwenen in de westelijke woestijn en tot op heden zijn er geen sporen van teruggevonden.
Volgens diverse legenden en andere oudheidkundige bronnen, zoals de Griekse schrijver Herodotus, hebben velen het orakel bezocht. Het orakel zou bijvoorbeeld een vloek over Andromeda hebben uitgesproken. Zij werd daarop vastgebonden aan een rots en verslonden door een zeeslang. Perseus zou het orakel hebben bezocht voordat hij Medusa onthoofdde.
Van Hercules wordt gezegd dat hij het orakel bezocht vóór het gevecht om Boesiris. Er bestaat een legende dat de Griekse dichter Pindaros een gedicht heeft geschreven dat vervolgens zes jaar lang onder het altaar van de orakeltempel bewaard zou zijn.
Een ander verhaal gaat over Kimon, een Atheense generaal die in 449 v.Chr. boodschappers vanuit Cyprus naar de Siwa-oase had gestuurd voordat hij Egypte zou aanvallen. Toen de boodschappers bij het orakel aankwamen sprak het orakel de woorden: ‘Kimon is al bij mij’. Bij terugkomst van de boodschappers in Cyprus bleek dat Kimon was overleden op het moment dat de boodschappers hun vraag stelden aan het orakel. Ook Lysander, een Spartaanse generaal, en de Carthaagse generaal Hannibal zouden het orakel hebben bezocht.
Uit de verslagen van Kallisthenes, de schrijver van Alexander de Grote tijdens zijn expedities, wordt duidelijk dat ook Alexander het orakel in de tempel heeft geraadpleegd. Hij bezocht het orakel circa 332 v.Chr. om antwoord te krijgen op de vraag of hij een zoon was van Zeus. Op die manier wilde hij zijn recht op de troon legitimeren.
Hoe het orakel precies heeft geantwoord is niet bekend omdat Alexander tijdens zijn bezoek niet werd begeleid door priesters en er dus geen getuigen bij waren. Na zijn bezoek aan het orakel liet Alexander munten slaan waarop zijn portret voorzien was van ramshorens. Dit wijst erop dat Alexander zichzelf vanaf dat moment als de zoon van Amon beschouwde.
In de Romeinse tijd hechtte men niet veel waarde meer aan het orakel. Bij een bezoek van Cato de Jongere (95 v.Chr. – 46 v.Chr.) aan Siwa zou deze geen antwoord hebben gekregen op een vraag over de vrijheid van Rome. Andere bronnen menen echter dat Cato het orakel uitdaagde door zelf geen vraag te stellen en daarmee het orakel te denigreren. Ten tijde van het bezoek van de Griekse filosoof en historicus Strabo (64 v.Chr. – 19 n.Chr.) was het orakel al behoorlijk in verval geraakt.
LdJ
Bronnen:
– The Western Desert of Egypt – C. Vivian
– Knaurs Lexikon der Ägyptischen Kultur
– Foto Siwa oase – Lida de Jong