Ramses IV

Farao Ramses IV was de derde vorst van de 20^ste dynastie volgens de Koningslijst.

Ramses IV werd geboren als 2^de zoon van Ramses III en Iset. Vorsten hadden vaak meerdere vrouwen en zijn vader had ook meerdere kinderen met zijn bijvrouw Teje. Omdat zijn oudere stiefbroers allemaal al overleden waren, werd hij in het 22^ste regeringsjaar van zijn vader benoemd tot kroonprins. In deze periode in aanloop naar het koningschap is relatief veel over hem bekend. We zien hem in reliëfs in de tempels van zijn vader in Karnak en Medinet Haboe. Hij kreeg als kroonprins ook zijn eigen tombe in de vallei der koninginnen (QV 53).

Vermoedelijk was Ramses IV al in zijn veertiger jaren toen hij de troon besteeg, nadat zijn vader tijdens een complot was vermoord. Hij zorgde ervoor dat de samenzweerders werden berecht. Het verslag van dit proces is teruggevonden en bevindt zich heden ten dage onder de naam ‘juridische papyrus Turijn’ in het Museo Egizio in Turijn. Sinds oktober 2019 is er een digitale versie beschikbaar op de website van het museum.

Hoewel er van zijn vrouw geen inscripties bekend zijn, wordt op basis van de titels in haar graf QV 74 aangenomen dat het Tentopet was. In de Chonsoe Tempel in Karnak wordt ze afgebeeld als dochter van Ramses III, dus zij was waarschijnlijk een halfzus of zus van Ramses IV. In elk geval was ze de moeder van zijn zoon en opvolger Ramses V.

Na zijn troonsbestijging erfde hij de problemen van zijn vader. Er waren nog steeds problemen met de graanleveringen aan de arbeiders in Deir-El-Medina, de Libiërs zorgde voor onrust in de Delta, de schatkist was leeg ten gevolge van de afgenomen handel met Syrië-Palestina en er was waarschijnlijk minimaal één conflict met de zeevolkeren waar zijn vader ook al tegen vocht.

Samen met zijn korte regeerperiode van zes jaar zorgde dit ervoor dat een aantal grote bouwprojecten die hij startte op de Thebaanse westoever niet zijn afgerond. Dat zijn in elk geval de colonnadetempel vlakbij de daltempel van Hatsjepsoet, de Assasif-tempel en een tempel iets ten noorden van Medinet-Haboe. Van al deze tempels is niet veel meer over. De Wilbour Papyrus in het Brooklyn Museum in New York noemt ook nog tempels in de Fayoem, nabij de stad Minya en mogelijk ook Heliopolis.

Het kan zijn dat Ramses IV al enige tijd ziek was en zijn einde voelde naderen. Hij verdubbelde op enig moment het aantal arbeiders in Deir-el-Medina en zijn tombe KV 2 is relatief klein. Die tombe bevindt zich zo’n 100 meter noordelijk van die van Ramses II in het Dal der Koningen.

Een papyrus met een gedetailleerde plattegrond van zijn tombe bevindt zich in het Museo Egizio in Turijn. De opsteller van de papyrus tekende vier rechthoeken om de sarcofaag die Het Gouden Huis werden genoemd. De betekenis ervan werd pas duidelijk toen in 1923 de grafkamer van Toetanchamon werd geopend. Om zijn sarcofaag zaten vier met goud beklede houten altaren.

De mummie van Ramses IV werd in 1898 gevonden in de tombe van Amenhotep II in het Dal der Koningen. De mummie is die van een bijna geheel kaalhoofdige man van 1.60 meter.

De mummie van Ramses IV bevond zich eerst in het Egyptisch museum van Caïro. Vanwege toenemend ruimtegebrek werd besloten om tweeëntwintig mummies van vorsten uit het Nieuwe Rijk te verplaatsen naar het nieuwe Grand Egyptian Museum en het nieuwe nationale museum van Egyptische beschaving. In de vooravond van 3 april 2021 trok een gouden parade met de mummies van achttien koningen en vier koninginnen naar dat laatste museum. Naast Ramses IV werden ook de mummies van onder andere Hatsjepsoet, Thoetmoses I t/m IV, Amenhotep I t/m III, Ramses II en III en zijn opvolgers Ramses V, VI en IX verplaatst.

Sinds 18 april 2021 is de mummie van Ramses IV daar te bezichtigen.

RdJ

Zie ook de koningskaart voor meer informatie over deze farao.

Bronnen:
– Chronicle of the Pharaohs – P.A. Clayton
– The Complete Royal Families of Ancient Egypt – A. Dodson en D. Hilton
– Monarchs of the Nile, 3^rd revised edition 2015 – A. Dodson
– The encyclopedia of the Egyptian pharaohs – Daryll Baker