Speos Horemheb

Op de westoever van de Nijl, aan de noordzijde van de steengroeve Gebel es-Silsila bevindt zich de Speos Horemheb. Deze kapel is volledig uit de rotswand gehakt in de
vorm van een omgekeerde letter ‘T’.

De speos is gewijd aan de zeven goden Amon, Moet, Chonsoe, Sobek, Taweret, Thot en de vergoddelijkte Horemheb zelf. Horemheb begon aan de bouw tijdens de laatste jaren van de 18^de dynastie maar heeft deze niet kunnen voltooien vóór zijn overlijden. Hoge ambtenaren uit de Ramessiden Tijd hebben vervolgens diverse inscripties en afbeeldingen aangebracht.

Een ondiepe voorhof biedt toegang tot de façade die vijf doorgangen heeft, waarvan momenteel slechts de middelste toegankelijk is. Deze doorgang, die aan de bovenzijde voorzien is van een inscriptie met zonneschijf en de namen van Horemheb, leidt naar een overdwars vertrek met tongewelf. De pilaren van de façade zijn aan de binnenzijde en de zuidzijde voorzien van afbeeldingen van Horemheb tijdens diverse rituele handelingen.

Hoge ambtenaren hebben tijdens de regeerperiodes van Ramses II, Merenptah, Sethy II en Ramses III de noordzijde laten voorzien van inscripties. Aan weerszijden van de ingangen bevinden zich twee kapellen. De noordelijke kapel is aangelegd door Paser, een vizier en burgemeester van Thebe tijdens de regering van Ramses II.

De kapel aan de zuidkant is van Panehsi, een vizier tijdens de regeringsperiode van farao Merenptah. Aan de noordzijde van het overlangse vertrek bevindt zich een nis met daarin zes beelden. Van links naar rechts zijn te zien: Panehsi, de godin Maät, Amonnacht, een zangeres van Hathor, de god Ptah en een zangeres van Ra.

Aan de zuidzijde van het vertrek bevindt zich een bijzondere afbeelding van Horemheb die gezoogd wordt door de godin Taweret. Zij worden geflankeerd door de goden Chnoem, Amon-Ra en Sobek. De achterwand van het vertrek is voorzien van diverse afbeeldingen.

Aan de zuidkant bevindt zich een scène van Horemheb op de troon nadat hij van een militaire campagne in Nubië was teruggekeerd. Hij wordt gedragen door twaalf soldaten. De stoet wordt voorafgegaan door een priester die de farao bewierookt, Nubische gevangenen en diverse soldaten.

Bijzonder aan deze voorstelling is dat één van de soldaten een trompet bespeelt. Onder deze scène staan meer soldaten afgebeeld terwijl zij gevangenen wegvoeren. De complete scène is voorzien van enkele inscripties, die een lofzang vormen op Horemheb als overwinnaar van Koesj.

Naast deze scène van Horemhebs triomf is in een uitsparing in de wand een afbeelding ‘en face’ aangebracht van Chay, een hoge ambtenaar uit de regeerperiode van Ramses II. Langs de achterwand bevinden zich afbeeldingen van farao Siptah die in aanwezigheid van kanselier Bay bloemen offert aan de god Amon. Er is ook een aantal stèles en afbeeldingen van prins Chaëmwaset te vinden. De stèles zijn aangebracht door prins Chaëmwaset en hoge ambtenaren uit de Ramessiden Tijd om het vierde Heb-sed, het regeringsjubileum van Ramses II, te herdenken.

In het midden van het overlangse vertrek bevindt zich de doorgang tot het allerheiligste van de rotstempel. Deze doorgang is voorzien van afbeeldingen van Horemheb offerend aan diverse goden. Op de zijwanden van de meest heilige ruimte bevinden zich afbeeldingen van verschillende goden.

In de achterwand ervan zijn zeven beelden van de goden in de rotswand uitgehakt. Te zien zijn de Thebaanse triade Amon, Moet en Chonsoe, het godenpaar Sobek en Taweret, de schrijvergod Thot en de vergoddelijkte farao Horemheb zelf.

LdJ

Bekijk ook de koningskaart van Horemheb.

Bronnen:
– The Complete Temples of Ancient Egypt – R.H. Wilkinson
– Baedeker’s Egypt – K. Baedeker